Skip to content

OPEN TODAY: 10 A.M.–5 P.M.

Tickets

Rare Books

Grammatical treatises : [manuscript]



You might also be interested in

  • Miscellany with St. Patrick's Purgatory]: [manuscript]

    Miscellany with St. Patrick's Purgatory]: [manuscript]

    Rare Books

    ff. 1-6. [Commentary on Decretals, V, tit. 38, cap. 12 regarding confession]: Incipit: Omnis utriusque sexus. Ista decretale editus est per Innocencium tercium ad reformandum humanum genus a labe actualium peccatorum ... Explicit: quanto magis in spirituali considerantur tanto magis ad concupiscenciam provocaret. Et sic est finis. f. 6. Incipit: Alligor affligor spernor sternorque flagellor/ Ut te dampnatum reddam patri bene gratum/ Solum cor michi da pro quo fero verbera tanta/ Ut sit in exemplum credentibus et in templum. ff. 6-10. [Conrad of Halberstadt, Figure operum Christi]: Excellentissimo principi ac domino domino karolo romanorum semper augusto Suus servitor minimus frater Conradus ordinis predicatorum provincie Scotonie [sic] professor sacre theolo[g]ie cum omnimoda reverencia tanto principi debitur. Incipit: Noverit vestra imperialis maiestas ... Explicit: tertia figura ponitur Ezechielis xxxviii ubi dicitur prophetante ezechiel reviviscant ossa et cetera. Expliciunt figure operum christi cum declaracionibus eorundem. ff. 10v-21. [Godfrey of Viterbo, Pantheon de universo Veteri et Novo Testamento]: Testimonia omnium prophetarum. Hic inducuntur testimonia omnium prophetarum per magistrum Gotfridum viterbiensem episcopum inducta qui sunt domino nostro ihesu christo ad defensionem fidei christiane et Iudeorum confusionem. Incipit: Cum omnes veteris testamenti historias secundum moysen et Iosephum et secundum alios auctores ... Explicit: quia in novissimis conversi erunt iudei mortuo prius antichristo et cetera. Explicit tractatus super omnes prophetias que de christo sunt et cetera. ff. 21-29. [Selected biblical verses in alphabetical order with citation of book and chapter]: Incipit: Iheremias primo, A a a domine deus nescio loqui quia puer ego sum; Ro. 13, Abiciamus opera tenebrarum et induamur arma lucis ... Explicit: Deu. 31, Utinam saperent et intelligerent ac novissima providerent. f. 29. [Augustine, attributed to] Incipit: Nullius enim missam audias quem indubitanter sis habere concubinam alias peccati illius particeps efficiaris. Sanctus Iheronimus in libro obitus sui dicit eu domine mi quid dicam. Quid hodie sacerdos te commedunt in altari ... Explicit: fit in eiusdem peccatis conscivis per se et pene particeps. Bene considera et attende istam gravem supradictam sentenciam iheronimi. ff. 29-32. [Geert Grote] Sequuntur quedam dicta magistri gherhardi groten ex sermone suo predicato coram universo clero traiectensi in sinodo generali. Incipit: Primum dictum meum est hoc quod notorius fornicator per evidenciam facti ... Explicit: et tenebre flagellum frigus et ignis diaconis aspectus flagellum frigus. ff. 32-33. [Geert Grote] Sequitur epistola magistri Eggardi dicti magni ad quondam sacerdotem. Incipit: Amice in christo solus ille qui tibi christo amicus est vere tibi amicus est ... Explicit: et ignita tela dyaboli mundi et carnis spiritualibus fidei doctrinis carismatibus et noscere repellere. Amen. Hanc epistolam composuit venerabilis magister Gotfridus dictus Grote quam mittebat cuidam sacerdoti. ff. 33-41v. [St. Patrick's Purgatory, attributed to Henry of Saltrey; here with prologue, the story of the Irishman, the 2 homilies, the tales of the 2 Hermits and epilogue]: Incipit liber de purgatorio in hibernia, Patri suo in christo preoccupato [sic] domino N. [sic] abbati frater h. monachorum de psaltereia minimus cum continua salute patri filius obedientie munus. Iusisstis [sic] pater venerande ut scriptum ... Incipit [f. 33v]: Vir [sic] magnus sanctus patricius qui a primo est secundus ... Explicit: transferat in prefatam beatorum requiem ihesus christus dux et dominus noster cuius nomen gloriosum permanet et benedicat in secula seculorum amen. ff. 41v-42: Oratio. Incipit: O regum rex legum lex in cunctos da scienciam Tu michi domine in lux redde pacienciam ... Explicit: Die ire tue dire me venire iube ire in celi residenciam Amen. [ff. 42v-45v blank]

    102312a

  • Miscellany : [manuscript]

    Miscellany : [manuscript]

    Manuscripts

    ff. 1-46v. Liber alphabeti super cantu plano. [i.e. Treatise on plain chant]. Incipit: Et primo viginti sunt litere cantus. Guama a b c d e f g a b c d e f g a b c d e. Que dividuntur in tres partes in viii graves et septem accutas et Ve super acutas. Octo graves sunt ille que ponuntur in primo ordine. Explicit: Quando vero sextus tonus seu a sexti toni habet suum finem in e sol fa ut tunc Intonatur per iiiiam deductionem et mediatur per vam ut in subsequenti exemplo patet [musical notation on "Dixit dominus domino meo sede a dextris meis"; catchword:] Pro Maior [?]//. Rubric: Liber alphabeti super cantu plano. Latin. ff. 47-50. [Alcuin]. [De psalmorum usu liber]. Incipit: Prophetie spiritus non semper electorum mentibus presto est quatenus cum hunc non habent. Explicit: si intima mente scrusteris et ad medullam intimi intellectus per dei gratiam pervenies. Amen. Latin. PL 101:465-468. ff. 50v-57. [Customary]. Incipit: Semel dum me cernerem valde tribulari/ Hoc unde procedent cepi contemplari/ Meaque flagicia in mente rimari. Explicit: Ac prester ut regulam sic adimpleamus/ Sic omnes ad bravium celeste curramus/ Ut cuncti feliciter illud capiamus/ Ut cum sanctis omnibus semper gaudeamus. Amen. Finis. Memento rogare pro Scriptore. Latin. Monastic customary in 69 stanzas of 4-line monorhyme verse. ff. 57v-66. [Walter Mapes]. De contentione anime et corporis. Incipit: Noctis sub silentio tempore brumali/ Dedictus quodadmodo sompno spirituali.... [another text:] Vir quidam extiterat dudum heremita phillibertus nomine cuius erat vita frutosa penitus et testatur ita. Explicit: Et mereamur sic a deo liberari/ Et in eterna gloria cum eo commorari. Deo gracias. Amen. Rubric: De contentione anime et corporis Secundum quod quidam heremita francigena philibertus nomine filius regalis vidit in spiritu. Latin. T. Wright, ed., The Latin Poems commonly attributed to Walter Mapes (London 1841) pp. 95-106 for the first 75 stanzas; pp. 149-50, line 36 for the following 9 stanzas; the next to the last stanza, not in the printed text, reads: Quando genus hominum morti deputatur/ Quo post mortem transeat quisque ignoratur/ Contremisco iugiter dum mens meditatur/ Quis sum et quo propero quid michi paratur; the last stanza is vv. 41-44 on p. 150. Regarding the verses at the end which attribute the Contention to "Philibertus heremita," see The Latin Poems..., p. 95, footnote, where a similar attribution is printed: the first stanza appears somewhat confused in FI 5096; the second stanza corresponds; the third is lacking in the printed text. ff. 66v-67. [Jacopone da Todi?] Versus de contemptu mundi. Incipit: Cur mundus militat sub vana gloria/ Cuius prosperitas est transitoria. Explicit: Superna cogita cor sit in ethere/ Felix qui poterit mundum contempnere. Amen. Rubric: Versus de contemptu mundi. Latin. Walther, Initia 3934. ff. 67-76. [Passages on Mass and Communion]. Latin. Several are attributed to Thomas Aquinas, to Bonaventure and to Anselm. ff. 76v-79v. [Prayers for the dying]. Latin. Domine ihesu christe fili dei vivi per agoniam et oracionem tuam santissimam...; Domine ihesu christe fili dei vivi qui pro nobis mori dignatus es in cruce...; Domine ihesu christe fili dei vivi qui per os prophete tui dixisti in caritate perpetua. ff. 79v-82v; ff. 83-86 blank. [Prayers for redemption from purgatory]. Latin. ff. 86v-109; ff. 109v-113v blank. [Votive masses]. Latin. On f. 113v, added in two later hands: beginning of a prayer against plague; a letter, ending defectively.

    mssFI 5096

  • Sermons by Ephraem, Syrus, Paulinus Aquileiensis' Liber exhortationis and De vita christiana : [manuscript]

    Sermons by Ephraem, Syrus, Paulinus Aquileiensis' Liber exhortationis and De vita christiana : [manuscript]

    Manuscripts

    ff. 1-92v. [Sermons by Ephraem, Syrus; translated by Ambrogio Traversari]: Prologue by translator: Prefatio auctoris incipit, Ambrosius monachus Cosmo suo viro clarissimo plurimam salutem dicit. Peregrinum nuper offendi e syria ut aiebant profectum ... illum amplectere illique potius aures atque animum applica. Iam enimtecum illum relinquo. Vale. Incipit of text, f. 2v: Incipit Sermo sancti Ephren de penitentia et hora novissima et iudicii die et retributione, Dilectissimi nihil sanctę caritati preferamus. Multa enim negligendo peccamus ... Explicit: adhuc enim tu veraciter vivis amboque fleverunt pariter et glorificaverunt deum. Et nos igitur pro his omnibus referamus gratiam parti et filio spiritui sancto nunc et semper in sęcula sęculorum. Amen. Explicit Sermo de laudibus Ioseph patriarche a beato Ephren Syro ędita feliciter. Amen. ff. 93-104v: [De vita christiana]: Prologue: Aurelii Augustini liber de vita christiana ad sororem suam incipit feliciter. Leti animo lege, Ut ego peccator et ultimus insipientior cęteris et imperitior universis te ut sanctitatis et iustitię viam pergas crebrioribus audeam litteris admonere ... Incipit: Christum unctum interpretari sapientum et fidelium nullus ignorat ... Explicit: memento nostri qui diligimus tantum ut quod tibi pręstare presentes non possumus conferamus absentes auxiliante illo qui semper vivit et regnat in secula seculorum. Amen. Beati Augustini liber explicit. ff. 105-128v: [Paulinus Aquileiensis, Liber exhortationis]: Rubric: Incipit liber exhortationis beati Augustini ad Iulianum Comitem carissimum sibi atque singularissimum. Incipit: Frater mi si cupias scire quamvis ego nesciam quam perfectissima atque plenissima sit iustitia. Iustitia est deum colere ex toto corde ... Explicit: et electis tuis ęternaliter regnare concedis quia tibi est cum ęterno patre et spiritu sancto una deitas par gloria eadem virtus imperium et potestas in secula seculorum. Amen. Liber beati Augustini ad Iulianum feliciter explicit. Amen.

    mssHM 25775

  • Historical miscellany : [manuscript]

    Historical miscellany : [manuscript]

    Manuscripts

    ff. 1v-2v: [Letter to the Turk from the Pope, protests hostilities of the Venetians against those who descend from the Trojans, progenitors also of the Romans, and against those who accept Christ as a prophet; it threatens war to avenge the loss of Crete] Rubric: Copia littere magni teucri misse domino pape. Incipit: Magno sacerdoti romanorum iuxta merita dilectionem. Nuper auribus nostris intonuit quod in partibus italie ad preces et ad postulaciones venetorum in basilicis nostris [sic] facitis publice divulgari quod quicumque sumpserit arma contra nos et nostros suorum in seculo remissionem peccatorum eisque beatam vitam promittitis in futurum ... Explicit: intendimus pertransire et septentrionem plagam presertim circa croaciam et dalmaciam visitare. Datum Anno Machameti Mo in introitu Mensis Celidon. f. 3: f. 3r blank; f. 3v: [List of the contents of the manuscript, with 3 additions in a later hand:"copia littere magni teucri ad papam in folio precedenti (placed before the original entries); Item de dedicacione ecclesie Westmonasterii per beatum petrum; Item tractatus de pestilencia orta in Anglia anno millesimo ccc xlviiio" (these 2 entries written at the end of the list, but with a tie mark to their relative position in the manuscript; the treatise on the plague in England was apparently never copied)]. ff. 4-15v: [Vita Adae et Evae] Incipit: Incipit vita Ade, Post casum luciferi qui superbia inflatus ait, Ponam sedem meam in aquilone ... Cum autem Adam et Eva expulsi essent de paradiso voluptatis fecerunt tabernaculum ... Explicit: simul cum corpore et anima numquam de cetero morientur sed regnabunt per infinita secula seculorum. Amen. Explicit vita ade. ff. 16-23v: [Vengence of the Savior]: Title added in the margin: De invencione veronice. Incipit: In diebus Tyberii claudii sub tetracho poncio pilato traditus fuit christus Iudeis ... Explicit: ipse regit nos et det nobis adiutorem et perducat nos ad vitam eternam qui es laudabilis et benedictus et gloriosus in secula seculorum. Amen. Et sic est finis. ff. 24-63v: [Gesta romanorum] Title added in the margin: Gesta Romanorum moralizata. Incipit: Pompeyus rex dives et potens valde unicam filiam pulcherrimam habebat ... Explicit: et sic eternam coronam finaliter optineamus Quod nobis concedat deus noster iesus christus in secula seculorum. Amen. Et sic est finis huius. ff. 64-65: [Aelred of Rievaulx, Vita Sancti Edwardi Regis]: Rubric, added by a different hand: De dedicacione [word expunged] ecclesie Westmonasterii per beatum petrum Apostolum angelis eidem ministrantibus nocte dominica xi kalendis Aprilis Anno domini vi c[entum] iiiito. Incipit: [T]empore quo rex Adelbertus qui regnavit in Cancia predicante beato Augustino fidei sacramenta susceperat ... Explicit: mox tam diu artis caruit beneficio donec confessus reatum et ablatum restituerat et promittere correccionem. ff. 65-67. [Aelred of Rievaulx, Vita Sancti Edwardi Regis]. Rubric, added in same hand as previous text: Item de revelacione beati Petri Apostoli ac de Dedicacione ecclesie Westmonasterii et de litteris inclusi cuiusdam ad sanctum et gloriosum regem Edwardum directis. Incipit: [E]rat vir quidam dilectus deo et hominibus qui Specu subterraneo multis annis inclusus suorum erat ... Explicit: quia non solum ut supra diximus celestis visionis oraculo sed etiam antiquissimi attestacione miraculi istum ei didicit pre omnibus cariorem. f. 67v: Incipit: hii versus scribuntur Rome in porta sancte marie transtiberim, Roma vetus veteres dum te rexere quirites. ff. 68-100v: [Cronica de fundatoribus et mirabilibus Rome, Chronicle on the foundation of Rome]. Incipit: Sicud dicit orosius in cronica sua quod a mundi creatione usque ad urbem conditam. Explicit: Ita quod a longe quasi aureus mons videbatur cuius pulchritudo ad huc cernitur ad sanctum// [Catchword,"petrum"]. [Apparently breaks defectively with the end of this quire. The compilation is mainly of historical nature with at least certain sections derived from the later versions of the Mirabilia Romae] [f. 100r-v blank] ff. 101-113: [List of the churches in Rome with their relics and indulgences]: Incipit: Sanctus Silvester scribit in cronica sua quod Rome fuerunt mille quingente quinque ecclesie ... Explicit: in via pelegrinacionis degressu vel ingressu ab omnibus peccatis mortalibus et venialibus veraciter est absolutus. Amen. Et sic est finis harum indulgenciarum. Deo gracias. Amen. [f. 113v blank] ff. 114-118. [Jordanus of Osnabrück, De prerogativa romani imperii]: Incipit: Multipharie multisque modis dominus universorum in diebus sue carnis dignatus est honorare Romanum imperium ... Explicit: sicud scriptum est oculos habent et non videbunt et cetera. ff. 118-133: [Alexander of Roes, De translatione imperii]: Incipit: Sunt quidem temporis huius clerici et layci. Explicit: sic ego nullam puto admiscuisse falsitatem petens veniam cum humilitate de [cancellation] erratis. Amen deo gracias sic est finis huius voluminis. [ff. 132v-133v blank]. ff. 134-165v: [Provinciale; includes lists of presbiter and deacon cardinals, archbishops with their suffragans, a passage on the dignity of Jerusalem, and a list of bishops of the Holy Land]: [Incipit on f. 134 on papal jurisdiction]: In urbe Romana sunt Quatuor ecclesie patriarchales sive Cathedrales ... Explicit: Archiepiscopus Cambaliensis in dominio tartarorum creatus de novo per dominum C. papam quintum. Et sic est finis huius provinciale. ff. 166-175v: [Johannes Jacobi, Regimen contra pestilentiam]: Incipit: Ad honorem sancte trinitatis ac virginis gloriose et ad utilitatem rei publice ac pro conservacione sanorum et reformacione lapsorum volo aliquid de pestilencia scribere ex dictis medicorum magis autenticorum breviter complilandi [sic] ... Explicit: Et hec dicta quo ad pestilenciam sufficiant. Ergo si quis [cancellation] se rexerit secundum modum predictum huius morbi contagiosi seu pestilencie periculo evadere poterat Prestante domino nostro ihesu christo sine quo nichil potest fieri qui est benedictus in seculorum secula. Amen. Et sic est finis. ff. 176-187: [Peter of Eboli, Nomina balneorum in terra laboris]: Incipit: Incipiunt nomina et virtutes Balneorum putheoli et Bayarum sicud in libro decimo Oribasii vetustissimi Medici continentur, [I]nter opes operum deus est laudandus in illis ... De Balneo Sudatorii, Absque liquore domus bene sudatoria dicta ... Explicit: Pauper in augusto nemo poeta fuit/ Ebolei vatis cesar reminiscere vestri [sic]/ Ut possit nati scribere facta tui. f. 187v. [Diagram of the vices from Avaricia to Dolus]

    mssHM 1342

  • Works by Augustine and Julianus Pomerius : [manuscript]

    Works by Augustine and Julianus Pomerius : [manuscript]

    Manuscripts

    ff. 1-61: [Augustine, Enchiridion]: Incipit prologus sancti augustini episcopi in enchiridion, Dici non potest dilectissime fili laurenti ... [f. 2:] Incipiunt capitula libri sequentis, i, De proprio catholice fidei fundamento; ii, Quid inter sperare et timere ... [f. 3:] lxx, De lege quod impleri non possit; lxxi, De baptismo boni hominis vel mali; lxxii, De karitate. Expliciunt capitula. Incipit liber sancti augustini episcopi yponiensis qui dicitur Enchiridion. De proprio fidei catholice fundamento, i, Certum vero propriumque fidei catholice fundamentum christus est ... sed cum electis premium vite eterne recipere mereamur quod ipse prestare dignetur qui cum patre et spiritu sancto vivit et regnat deus per omnia secula seculorum. Amen. Explicit liber sancti augustini yponensis episcopi qui vocatur enchiridion. ff. 61-63v: [Pascasius Radbertus, De corpore et sanguine Christi]: Rubric: Relatio cuiusdam sapientis de manifesta visione corporis christi. Incipit: Nemo qui sanctorum vitas et exempla legerit ... Explicit: nisi a quo creata est in utero virginis ut verbum caro fieret amen. [Note added, in 16th c. hand, in the upper margin of f. 61 identifies the text]. ff. 63v-66v: [Unidentified short passages with the following rubrics: De superbia, De periurio, Distancia publice et occulte peccandi, De tribus peccatorum causis et earum remediis, De omnipotencia dei, Septem sunt gradus, De triplici spelunca vulpium]: Rubric: Contemplatio abbatis macharii. Incipit: Eo tempore quo fratres accedebant ad sacramenta vidit abbas macharius ... Explicit: hoc est deitatem suam super eum reclinare valit. Augustinus, Preces valent ad ea impetranda que se precantibus concessurum esse prescivit deus. Item, Homo si nolit omnino non peccat. Sed si peccat aut si non peccat hoc totum etiam prenoscit deus. f. 66v blank. ff. 67-170v: [Julianus Pomerius, De vita contemplativa]: Rubric: Incipit prosperi liber primus de vita contemplativaque activa. Incipit: Quod ea sit vite contemplative proprietas ubi deus mundo corde videbitur, Contemplativa vita est in qua creatura creatorem suum ... Explicit: sed pro rebus enunciandis verba sunt instituta. Explicit prosperi liber tercius de viciis et virtutibus. ff. 169-170v blank. [Here the text is preceded by a chapter list and a prologue: Incipiunt capitula libri primi, Quod ea sit vite contemplative [added in pencil in the margin: proprietas] ubi deus mundo corde videbitur; ii, De qualitate vite future ... [f. 68:] Incipit prologus, Diu multumque renisus sum voluntati tue mi domine studiosissime pontificum iuliane ...]

    mssHM 19915

  • De vita et moribus philosophorum : [manuscript]

    De vita et moribus philosophorum : [manuscript]

    Manuscripts

    ff. 1-103v. [Walter Burley, De vita et moribus philosophorum]: Rubric: De vita philosophorum et moribus veterum tractaturus multaque ab antiquis auctoribus in diversis libris de ipsorum gestis sparsim scripta reperi in unum colligere laboravi plurimaque eorum responsa notabilia et dicta elegancia huic libello inserui que ad legencium consolacionem et morum informacionem conferre valebunt. De Talete philosopho. Incipit: Tales philosophus asianus ut ait laertius in libello de vita philosophorum ... Explicit: scripsit eciam librum de naturalibus questionibus ad cosdre regem persarum. Explicit liber de vita philosophorum. f. 103v-104v: [Verses added by a later hand; includes]: Nunc lege nunc ora nunc cum femore labora/ Sic erit hora brevis et labor ipse levis; Inspice mentem discute mores acta resolve/ Semper ab hiis et in hiis potis cognoscere quid scis; Dum regunt vulve dicet gens tota simul ve[cancelled]; Est homo res fragilis durans nunc tempore// [ends incomplete]. [f. 104r-v blank].

    mssHM 47405